Y học cổ truyền không có bệnh danh cao huyết áp mà thường mô tả theo các phạm trù như “huyền vựng, đầu thống, can phong, can dương, can hỏa vượng”. Khi bệnh diễn biến nặng có biến chứng não thì thuộc phạm trù “trúng phong”.
Biện chứng luận trị
- Giai đoạn I: Chủ yếu là can dương thượng nghịch, âm hư dương khang, đàm trọc trung trở. Điều trị bằng phương pháp bình can tiềm dương, tư âm, hóa đàm.
- Giai đoạn II: Xuất hiện khí âm lưỡng hư, huyết ứ. Điều trị bằng hoạt huyết hóa ứ, bổ khí âm.
- Giai đoạn III: Gây tổn thương não, tâm thận. Điều trị theo hướng âm dương cùng bổ, ôn dương lợi thủy, kết hợp chế độ ăn uống, luyện tập.
Nguyên nhân và cơ chế bệnh lý
Cao huyết áp chủ yếu do thất tình (căng thẳng, giận dữ), ăn uống không điều độ, nội thương hư tổn, ảnh hưởng đến can, thận, tâm, tỳ. Cơ chế chính là âm dương mất cân bằng, can khí uất trệ, thận âm hư tổn dẫn đến can dương thượng cang. Bệnh kéo dài gây khí huyết ứ trệ, đàm thấp, tổn thương thận dương, tỳ khí hư sinh thủy thũng.
Các triệu chứng thường gặp
- Huyền vựng (chóng mặt): Can dương thượng cang, thận âm bất túc, đàm thấp gây trở trệ.
- Đau đầu: Do can khí uất hóa hỏa, thận âm hư, tỳ hư sinh đàm.
- Tâm quý (hồi hộp, đánh trống ngực): Do tâm thận âm hư, tỳ thận dương hư, huyết ứ.
- Trúng phong: Do can dương cang thịnh, đàm thấp nội trở, khí huyết nghịch xông.
- Thủy thũng: Do tỳ thận dương hư, huyết ứ nội trở.
Phương pháp điều trị
- Can dương thượng cang: Bình can tiềm dương, dùng Thiên ma câu đằng ẩm hoặc Trấn can tức phong thang.
- Can thận âm hư: Tư bổ can thận, dùng Lục vị địa hoàng hoàn, Thiên vương bổ tâm đan tùy triệu chứng.
- Đàm thấp nội trở: Hóa đàm, lợi thấp, dùng Bán hạ bạch truật thiên ma thang.
- Huyết ứ nội trở: Hoạt huyết hóa ứ, dùng Huyết phủ trục ứ thang.
Ngoài dùng thuốc, cần kết hợp chế độ ăn uống, luyện tập khí công và châm cứu tại các huyệt như Thái xung, Khúc trì, Can du, Thận du để tăng hiệu quả điều trị.
THUỐC NAM CHẤN MỘC VIÊN
——————————————
Địa chỉ: Khu 4, Ngọc Lâu, Hà Lộc, Thị xã Phú Thọ, Tỉnh Phú Thọ
Điện thoại: 0386900900
Email: thaythuocchanmocvien@gmail.com
Website: www.chanmocvien.com