Suy nhược thần kinh là tình trạng căng thẳng kéo dài, gây mất ngủ, đau đầu, trí nhớ kém, mệt mỏi, lo lắng… Trong Đông y, bệnh này liên quan đến sự mất cân bằng của 4 tạng: tâm, tỳ, can, thận. Nguyên nhân có thể do lao động trí óc quá sức, bệnh mạn tính hoặc tinh thần căng thẳng kéo dài. Dưới đây là các thể bệnh và bài thuốc điều trị phù hợp.
1. Âm hư dương vượng (Nóng trong, thiếu máu)
✔ Triệu chứng: Đau đầu, hoa mắt, tai ù, mất ngủ, hồi hộp, chân tay yếu, lưng mỏi, miệng khô, nước tiểu vàng.
✔ Bài thuốc: Kỷ cúc địa hoàng hoàn (gia giảm)
- Thành phần: Thục địa, sinh địa, sơn thù, kỷ tử, cúc hoa, sa sâm, toan táo nhân, bá tử nhân.
- Cách dùng: Sắc uống ngày 1 thang.
👉 Nếu có tim đập nhanh, mất ngủ nhiều, lưng đau, di tinh, có thể thêm ngũ vị tử, toan táo nhân, bán hạ chế, hoàng liên để điều hòa tâm – thận.
2. Đởm hư đàm nghịch (Khó ngủ, rối loạn tiêu hóa)
✔ Triệu chứng: Mất ngủ, hay hoảng sợ, đau đầu, buồn nôn, đại tiện lỏng, lưỡi có rêu trắng.
✔ Bài thuốc: Ôn đởm thang
- Gia giảm theo triệu chứng:
- Nếu đàm nhiều: Thêm viễn chí, đởm nam tinh.
- Nếu cơ thể suy nhược: Thêm đẳng sâm.
- Nếu nóng trong: Thêm thiên hoa phấn, bách hợp.
- Nếu huyết ứ, tuần hoàn kém: Thêm đan sâm, đào nhân, hồng hoa.
3. Tâm tỳ lưỡng hư (Mất ngủ, chán ăn, suy nhược cơ thể)
✔ Triệu chứng: Hồi hộp, hay quên, sắc mặt nhợt nhạt, ăn không ngon, dễ tiêu chảy, ngủ không sâu giấc.
✔ Bài thuốc: Quy tỳ thang
- Thành phần: Bạch truật, đương quy, đẳng sâm, hoàng kỳ, toan táo nhân, phục thần, viễn chí, long nhãn nhục, cam thảo.
👉 Nếu có triệu chứng mất ngủ, nóng trong, lưỡi đỏ, kinh nguyệt không đều, dùng thêm Bổ tâm hoàn.
4. Thận dương hư (Cơ thể suy nhược, lạnh tay chân)
✔ Triệu chứng: Mệt mỏi, sắc mặt nhợt nhạt, lưng đau, chân lạnh, tiểu đêm nhiều, mất ngủ, di tinh.
✔ Bài thuốc: Kim quỹ thận khí hoàn hoặc Hữu quy ẩm.
👉 Nếu tóc rụng, gối đau, dương khí yếu, có thể dùng thêm quế chi, long cốt, mẫu lệ thang để bổ dương khí.
5. Bài thuốc Nam đơn giản chữa suy nhược thần kinh
✔ Cách 1:
- Nguyên liệu: Rễ cây táo chua (bỏ vỏ) 35g, đan sâm 16g.
- Cách dùng: Sắc uống 2 lần/ngày (trước khi ngủ trưa và tối).
✔ Cách 2:
- Nguyên liệu: Hy thiêm thảo 35g, ngũ vị tử 8g, hàm tu thảo 30g.
- Cách dùng: Sắc nước uống hằng ngày.
6. Châm cứu hỗ trợ điều trị
💠 Huyệt chính: An miên, thần môn, nội quan (châm trước khi ngủ).
💠 Huyệt phối hợp: Ế minh, túc tam lý, tam âm giao.
👉 Nếu mất ngủ nặng, có thể kích thích mạnh huyệt An miên trước khi ngủ, mỗi liệu trình kéo dài 7-10 ngày.
🌿 Tóm lại: Suy nhược thần kinh có nhiều nguyên nhân và thể bệnh khác nhau. Đông y sử dụng các bài thuốc, kết hợp châm cứu, bấm huyệt để giúp cơ thể cân bằng, cải thiện giấc ngủ, giảm căng thẳng và tăng cường sức khỏe.
